Aan de Rijnkaai op het Eilandje in Antwerpen zijn drie havenloodsen bewaard gebleven die eigendom waren van de scheepvaartmaatschappij “Red Star Line”. De stad Antwerpen heeft ze aangekocht en sinds 28 september 2013 is er het Red Star Museum geopend.

Onder de miljoenen emigranten die hun geluk beproefden naar de Nieuwe Wereld bevonden zich ook Mechelaars. De Mechelse kunstschilders Karel (en echtgenote Bertha) en Barth Verschaeren vertrokken eind oktober 1920 aan boord van de “Finland” richting New York. Zij boekten een overtocht als derde klas-passagiers en betaalden hiervoor toch het aanzienlijke bedrag van 1.500 Belgische frank. Karel Verschaeren beschreef de reis aan zijn vriend, de beeldhouwer Ernest Wijnants. De overtocht bleek géén pleziervaart…

Philadelphia, 27 december 1920

Vriend Ernest,

U zijt benieuwd hoe we het op onze reis hebben gemaakt. Schandalig slecht, zo met het weder als met het volk, zowel passagiers als bemanning.

De goeden zo zeldzaam, dat ik me moeilijk kan herinneren wat ze hebben gedaan om ze goed te noemen. Misschien hebben zij helemaal niets gedaan of waren zij ziek en was dat de reden waarom we dachten dat ze goed waren. We zijn weer beest geweest en moeten zijn en alzo behandeld de hele overtocht, tien dagen lang. Op een dag heb ik bijna gevochten met een lid van de bemanning, een Amerikaan. De Belgen waren net zo of nog erger, en de andere nationaliteiten waren zeker niet beter. Barth en ik verbleven met zes- of zevenhonderd andere mannen aan het voordek, de vrouwen op het achterdek. We lagen tussen Polen, Tsjechoslovaken, Italianen, … Zodra er eten komt, goeie avond, dan zijn ze niet meer tegen te houden. Daarna worden ze kalmer en hangen of slapen op de dekken. Met algemeenheid van stemmen vinden we de Italianen de slechtste, de ongeletterdste en de brutaalste.

Als we eindelijk in New York arriveerden, mochten we niet aan wal en moesten als emigranten nog vier dagen aan boord blijven.

Tot hier het ingekort en in spelling aangepaste relaas van de overtocht. De brief vertelt verder nog over hun tijd die ze samen aan de academie te Mechelen doorbrachten.

(foto ons geleverd door de auteur)

De ets “Tussendek op de Lapland” ontstond te New York in 1922 en is het spiegelbeeld van een schilderij dat Barth Verschaeren vervaardigde naar schetsen tijdens zijn overtochten aan boord van de “Finland” (1920) en de “Lapland” (1921), beide schepen van de Red Star Line.

William Goffaux