Dat de Mechelse Renaissance-schilder Michiel Coxcie (1499-1592) voor Filips II als koning van Spanje heeft gewerkt was al lang bekend. Werken van zijn hand, die door deze kunstminnende vorst in Vlaanderen aangekocht of extra besteld zijn, bevinden zich nog op de dag van vandaag in het Prado-Museum of in het paleis van El Escorial. Maar dat Filips II ook in zijn hoedanigheid van koning van Portugal, een titel die hij vanaf 1581 mocht dragen, schilderijen bij Coxcie in opdracht gaf en aan de kathedraal van Funchal op het eiland Madeira schonk, is eerst in het jaar 1997 aan het licht gekomen.

Naar aanleiding van een restauratie werd de signatuur van de meester tussen de poten van de ezel op een voorstelling van de Vlucht naar Egypte ontdekt: “Michael de Coxcyen / pictor Regius Pinxit / Anno MDLXXXI”. In hetzelfde barokke altaar in de zuidelijke dwarsbeuk van de kathedraal zijn, naast de Vlucht naar Egypte, drie andere panelen van de hand van Coxcie ingelast. 

Opvallend bij al die panelen is het feit dat ze nooit deel uitmaakten van een drieluik, de meest gangbare retabelvorm in de Nederlanden in de vijftiende en de zestiende eeuw, maar van een zogenaamd "iberisch" altaar.

De opdracht die Coxcie van de koning kreeg, bezat een duidelijke ‘interculturele’ dimensie: hij moest in de techniek van de Vlaamse schilderkunst werken uitvoeren voor een ensemble dat niet in de Vlaamse traditie thuishoorde.

"De vlucht naar Egypte" in de kathedraal van Funchal.

Dr. Didier MARTENS (1960) is docent kunstgeschiedenis aan de Université Libre van Brussel. Hij werkt al jaren over de receptie van de Vlaamse schilderkunst in het Iberisch schiereiland. Zijn meest recente publicatie over dit thema is Peinture flamande et goût ibérique XVème-XVIème siècles (Brussel, Le Livre Timperman, 2010).

Alhoewel Franstalig, geeft Prof.Martens de lezing in het Nederlands. Zijn kennis van onze taal is overigens perfect!

De lezing gaat door in het Stadsarchief en wordt afgesloten met een drankje.