Skip to Content

Twee buitenlandse stemmen over Rubens' Wonderbare Visvangst

Type: 
Mededelingenblad
Auteur(s): 
J. De Coninck
Jaargang: 
45
Nummer: 
3
Plaats van uitgave: 
Mechelen
Jaar van uitgave: 
2014
Pagina's: 
22 - 24
Na te bestellen?: 
Ja

Het blijft altijd interessant om te vernemen wat het oordeel is van mensen uit andere landen over beroemde, zich in Mechelen bevindende kunstwerken. Eén van deze laatste is ongetwijfeld de Wonderbare Visvangst, een drieluik van Rubens.

Een vroege en niettemin belangrijke stem is alvast die van Eugène Fromentin.(1) Deze Fransman, zelf schilder, tevens befaamd kunstcriticus en auteur van de destijds opmerkelijke roman Dominique, was in 1875 naar onze gewesten gekomen om er ter plaatse de Vlaamse en Hollandse meesters te bezichtigen.

Over Mechelen heeft hij in zijn boek Les maîtres d’autrefois merkwaardige indrukken neergeschreven. Het werk verscheen reeds kort na zijn bezoek in 1876. In onze stad trok hij o.a. naar de kerk van Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijle. Daar is men op dat ogenblik het altaarstuk van Rubens aan het restaureren op een nabijgelegen plaats. Fromentin begint met te zeggen dat hij de Wonderbare Visvangst een mooi schilderstuk vindt. Toch is zijn mening niet helemaal onverdeeld. Even te voren had hij in de Sint-Janskerk de Aanbidding der Koningen gezien. Hij vergelijkt beide doeken van Rubens en heeft toch een voorkeur voor het werk in de Sint-Janskerk.

In het middenpaneel van de Wonderbare Visvangst is de felrode kleur overheersend ten nadele van de vale toon van de tuniek van Petrus, die toch als centrale figuur is bedoeld. Evenwel erkent Fromentin in het geheel de forse hand van deze grote meester. Les maîtres d’autrefois geldt nog altijd als een standaardwerk inzake kunstkritiek.

Middenpaneel van de Wonderbare Visvangst ©beeldbankmechelen.be

De tweede stem die hier ter sprake komt, is die van - voor de meesten van ons - onbekende Ivar Callmander.(2) Deze Zweedse, in zijn land befaamde architect en kunstliefhebber, bezocht ons land in 1915. In zijn boek Flandrisk Konst i Fred och Ofred: Bilder från Belgien (vrij vertaald: Vlaamse kunst in vrede en in tweedracht: beelden uit België) drukt hij zijn bewondering uit voor onze Vlaamse schilders en stelt hij tevens met leedwezen vast wat nefaste gevolgen de Duitse inval heeft teweeggebracht.

In Mechelen staat hij in de kerk van Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijle in bewondering voor het drieluik van Rubens. Gelukkig acht hij het niet al te zeer beschadigd door een paar schrammen van granaatscherven. Zijn aandacht gaat vooral naar de figuur van Petrus, hier voorgesteld op het moment dat de apostel op zijn knieën valt voor Christus en zegt: “Heer, ga weg van mij, want ik ben een zondig mens”, (Lucas 5,8).

Het werk van Callmander wordt nog hetzelfde jaar in Stockholm uitgegeven. Dat er een Nederlandse vertaling zou van bestaan, is mij niet bekend. De reden waarom het werk hier onbekend bleef, is ongetwijfeld te vinden in de toenmalige oorlogsomstandigheden.
Een door mij destijds geschonken exemplaar van Callmanders werk bevindt zich in de Mechelse Bibliotheek van ons Stadsarchief.(3)

 

Johan De Coninck
 

1. Eugène Samuel Auguste Fromentin (La Rochelle, 24 oktober 1820 - Saint-Maurice, 27 augustus 1876), studeerde rechten in Parijs, maar zou zich wijden aan de schilderkunst. Hij publiceerde reisverslagen, zoals Visites artistiques (1852), Simples Pèlerinages (1856), Un été dans le Sahara (1857, Voyage en Egypte (1869) en Les Maîtres d’autrefois (1876). Hij schreef één roman: Dominique (1862).
2. Gösta Ivar Callmander, (Göteborg, 19 juli 1880 - †Solna, 9 september 1951), was een Zweeds architect.
3. In de Mechelse bibliotheek van het Stadsarchief is deze publicatie uit 1915 gekend onder het nr. M 9228a.

 

 



Bookmark deze website 
Bookmark deze pagina