Op 10 januari 2011 ontving ons medebestuurslid Bart Stroobants, conservator van de Mechelse Musea, een e-mail uit Oekraïne. Oleksandr Alferov, een onderzoeker verbonden aan het Sheremet’evikh-museum in Kiev feliciteerde de stad Mechelen met de vondst van een Pauselijke zegel van Urbanus IV (1261-1264). Hij had het bericht teruggevonden op de website van de stad.[i] Aansluitend deelde Oleksandr Alferov mee dat het Sheremet’evikh-museum in zijn collectie twee Mechelse zegels bezit. Hij vroeg zich af of de stad gelijkaardige exemplaren bewaart en of hier reeds was over gepubliceerd. Als bijlage aan de e-mail voegde hij twee foto’s bij van de zegels in bezit van het museum.

 

Bart Stroobants zond het bericht door aan ons medelid Bart Robberechts, archeoloog-diensthoofd van de Dienst Archeologie van de stad, die op zijn beurt de volgende dag het bericht aan ons overmaakte. Er waren enkele gelijkenissen tussen de zegels en het lakenloodje dat bij het archeologisch onderzoek van het voormalige Lorettenklooster was aangetroffen en dat besproken werd in onze bijdrage uit 2008 over het contract uit 1567 tussen de goudsmid Jan Capreau en de Mechelse stadsmagistraat.[ii]

 

Het was onmiddellijk duidelijk dat de vondsten in de collectie van het Sheremet’evikh-museum in Kiev wel degelijk twee Mechelse lakenloodjes waren van het type Den Romment. Op de ene zijde is Sint-Rombout herkenbaar. Op de andere zijde staat in het middenMechliniensis met boven- en onderaan de drie C’s met een roosje. In de andere zegel zijn C’s te herkennen.[iii]

 

De contacten via e-mail met Oleksandr Alferov verliepen in het Engels.[iv] Hij deelde mee dat hij een research worker is van het museum, gespecialiseerd in zegels, auteur van twee boeken over Oekraïnse zegels. Hij is ook werkzaam bij (vertaald uit het Engels) het Historisch Instituut van de Wetenschappelijke Academie van Oekraïne. Het Sheremet’ evikh-museum organiseerde recent de eerste Internationale Conferentie in Oekraïne over zegels, waar onderzoekers uit Oekraïne, Polen, Litouen en Belarus aan deelnamen. De beide lakenloodjes werden teruggevonden in de streek die nu Ivano-Frankivsk wordt genoemd. Hij zond onderstaande gegevens toe over de vondsten (er is geen vermelding van het jaar waarin ze werden aangetroffen).

 

 

Museum of Sheremet'evikh
Department of sfragistyk
 

N° 853/1
place of find: Ukraine, Ternopil area, Borschivskiy district, city Borschiv

48*48' 08.55" N
26*02' 18.02" E
 

 

 

 

N° 853/2
place of find: Ukraine, Ternopil area, Terebovlyanskiy district, village Zalavie

49*15 ' 21.33" N
25*41 ' 52.97" E

 

 

Het is bekend dat Mechels laken gegeerd was omwille van zijn bijzonder goede kwaliteit. De export van Mechels textiel in de Middeleeuwen, vooral naar Frankrijk, was een belangrijk element in de toenmalige economische activiteiten van de stad.[v] Vanaf 1340 werden de Duitse gebieden als afzetmarkt aantrekkelijker dan de Franse. Frankfurt werd een draaischijf en de Duitse Hanse zorgde voor verdere export, onder meer tot in het Russische Novgorod![vi]

 

De Mechelse lakenloodjes, die opdoken in het museum van Kiev en die gevonden werden in de streek van Ivano-Frankivsk, zijn hiervan het tastbare bewijs.

 

 

 

Mechelen, 16 februari 2011.

 

 

 

François Van der Jeught en Jeroen Van der Auwera

 

---